Tuyệt vời! Dưới đây là phân tích chi tiết về prompt template bạn đã cung cấp, theo đúng cấu trúc yêu cầu:
1. Phân tích Cấu trúc Prompt
Prompt template này được thiết kế để khai thác kiến thức chuyên sâu về y khoa, cụ thể là trong lĩnh vực nhãn khoa, liên quan đến bệnh võng mạc. Cấu trúc của nó rất rõ ràng và có tính định hướng cao, với các biến số được đặt trong dấu ngoặc vuông để làm placeholder cho thông tin cụ thể:
[MO_TA_TON_THUONG]: Đây là biến số chính, yêu cầu mô tả chi tiết về đặc điểm lâm sàng của tổn thương võng mạc. Thông tin cung cấp ở đây sẽ là cơ sở để mô hình phân tích và đưa ra các chẩn đoán. Mô tả này cần bao gồm các yếu tố như vị trí, hình dạng, kích thước, màu sắc, sự hiện diện của xuất huyết, phù nề, exsudate (dịch tiết), tân mạch, v.v.[TIEN_SU_DIEU_CHUNG_MOC_DIEM]: Biến số này tập trung vào tiền sử bệnh lý của bệnh nhân, đặc biệt là liên quan đến bệnh tiểu đường. “Móc điểm” có thể hiểu là các dấu hiệu hoặc biểu hiện cụ thể của bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến mắt, ví dụ như thời gian mắc bệnh, mức độ đường huyết kiểm soát, các biến chứng tiểu đường khác, các phương pháp điều trị đã áp dụng (tiêm, laser, phẫu thuật), v.v.
Prompt yêu cầu mô hình thực hiện hai nhiệm vụ chính:
- Đưa ra chẩn đoán phân biệt: Bao gồm cả các dạng hiếm gặp của bệnh võng mạc tiểu đường và các bệnh lý khác có biểu hiện lâm sàng tương tự.
- Xác định các bước tiếp theo: Để giúp phân biệt các chẩn đoán đã đưa ra. Điều này có thể bao gồm các xét nghiệm cận lâm sàng, hình ảnh học, sinh thiết (nếu có thể), hoặc các đánh giá lâm sàng chuyên sâu hơn.
2. Ý nghĩa & Cách hoạt động
Prompt này hoạt động dựa trên nguyên tắc cung cấp ngữ cảnh và yêu cầu xử lý thông tin có cấu trúc.
- Ngữ cảnh (Context): Người dùng cung cấp một “bức tranh” y khoa cụ thể thông qua biến
[MO_TA_TON_THUONG]và[TIEN_SU_DIEU_CHUNG_MOC_DIEM]. Mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) được huấn luyện trên lượng dữ liệu khổng lồ, bao gồm các tài liệu y khoa, sách giáo khoa, và các ca lâm sàng. Khi nhận được các thông tin này, LLM sẽ truy xuất và tổng hợp kiến thức liên quan. - Yêu cầu (Instruction): Các mệnh lệnh như “Hãy đưa ra các chẩn đoán phân biệt…” và “Xác định các bước tiếp theo…” định hướng cho LLM biết cần thực hiện hành động gì với thông tin đã nhận.
- Khai thác kiến thức Y khoa: Bằng cách yêu cầu về “các dạng biến thể hiếm gặp” và “các bệnh lý khác có thể gây ra tổn thương tương tự”, prompt đang cố gắng vượt ra ngoài các chẩn đoán thông thường. Điều này đòi hỏi LLM phải có khả năng suy luận và liên kết các triệu chứng với nhiều bệnh lý khác nhau, bao gồm cả những ca bệnh ít gặp.
- Quy trình chẩn đoán: Phần “Xác định các bước tiếp theo” yêu cầu LLM mô phỏng một phần quy trình chẩn đoán của bác sĩ. Điều này bao gồm việc đề xuất các phương pháp cận lâm sàng (ví dụ: chụp OCT, chụp mạch huỳnh quang, siêu âm mắt, xét nghiệm máu) để xác nhận hoặc loại trừ từng chẩn đoán phân biệt đã nêu.
Về mặt kỹ thuật, LLM sẽ phân tích văn bản đầu vào, nhận diện các khái niệm y khoa chính (tổn thương võng mạc, tiểu đường, chẩn đoán phân biệt, các bước tiếp theo), và sử dụng mô hình xác suất để sinh ra văn bản đầu ra phù hợp, dựa trên những gì nó đã học được trong quá trình huấn luyện.
3. Ví dụ Minh họa
Dưới đây là 2 ví dụ về cách prompt này có thể được sử dụng với dữ liệu cụ thể:
Ví dụ 1: Tổn thương võng mạc điển hình
Prompt sau khi điền dữ liệu:
Xem xét hình ảnh và mô tả về tổn thương võng mạc không điển hình sau đây: [MO_TA_TON_THUONG] Là các đốm xuất huyết dạng chấm nhỏ rải rác ở lớp sợi thần kinh, có phù nề hoàng điểm và một vài drusen nhỏ. Bệnh nhân có tiền sử tiểu đường [TIEN_SU_DIEU_CHUNG_MOC_DIEM] Mắc bệnh tiểu đường type 2 được 10 năm, HbA1c trung bình 8.5%, đang dùng Metformin, chưa từng điều trị võng mạc trước đây. Hãy đưa ra các chẩn đoán phân biệt có thể xảy ra, bao gồm các dạng biến thể hiếm gặp của bệnh võng mạc tiểu đường hoặc các bệnh lý khác có thể gây ra những tổn thương tương tự. Xác định các bước tiếp theo để phân biệt các chẩn đoán này.
Output mẫu từ LLM:
Chẩn đoán phân biệt:
- Bệnh võng mạc tiểu đường (Diabetic Retinopathy – DR): Đây là chẩn đoán hàng đầu, đặc biệt là dạng không tăng sinh (non-proliferative) với các đốm xuất huyết và phù nề hoàng điểm. Tuy nhiên, sự hiện diện của drusen có thể cần xem xét kỹ hơn.
- Bệnh võng mạc tăng huyết áp (Hypertensive Retinopathy): Có thể gây ra xuất huyết dạng chấm và phù nề, nhưng drusen ít điển hình.
- Thoái hóa hoàng điểm tuổi già (Age-Related Macular Degeneration – AMD): Sự hiện diện của drusen là yếu tố gợi ý, nhưng xuất huyết dạng chấm và phù nề không phải là biểu hiện thường gặp của AMD khô, và AMD ướt thường có tân mạch rõ rệt.
- Bệnh lý mạch máu võng mạc khác: Viêm tĩnh mạch võng mạc (Retinal Vein Occlusion) hoặc viêm động mạch võng mạc (Retinal Artery Occlusion) có thể gây ra xuất huyết và phù nề, nhưng thường có tổn thương lan tỏa hơn hoặc các dấu hiệu đặc trưng khác.
Các bước tiếp theo để phân biệt:
- Chụp OCT (Optical Coherence Tomography): Để đánh giá chi tiết cấu trúc lớp các lớp võng mạc, xác định mức độ phù nề hoàng điểm (macular edema) và phát hiện các dấu hiệu sớm của tân mạch hoặc lớp dịch dưới võng mạc.
- Chụp mạch hùynh quang (Fundus Fluorescein Angiography – FFA): Quan trọng để xác định vị trí và mức độ rò rỉ mạch máu, phát hiện các vi phình mạch (microaneurysms), tân mạch ở đáy mắt, và đánh giá vùng thiếu máu võng mạc.
- Khám mắt toàn diện: Đặc biệt chú trọng đánh giá tình trạng toàn thân của bệnh nhân (kiểm soát đường huyết, huyết áp), tầm soát các biến chứng khác của tiểu đường hoặc tăng huyết áp.
- Kiểm tra thị lực và thị trường (visual acuity and visual field testing): Đánh giá mức độ ảnh hưởng đến chức năng nhìn.
Ví dụ 2: Tổn thương võng mạc ít gặp hơn
Prompt sau khi điền dữ liệu:
Xem xét hình ảnh và mô tả về tổn thương võng mạc không điển hình sau đây: [MO_TA_TON_THUONG] Quan sát thấy các đốm xuất huyết dạng vệt (blot hemorrhages) lan rộng, có các khu vực thoái hóa võng mạc ở ngoại vi, và một tổn thương dạng "màng" trắng đục che phủ một phần hoàng điểm. Bệnh nhân có tiền sử tiểu đường [TIEN_SU_DIEU_CHUNG_MOC_DIEM] Mắc bệnh tiểu đường type 1 từ nhỏ, đã từng phẫu thuật bóc màng nội mạch (ERM) cách đây 5 năm, insulin phụ thuộc hoàn toàn, các chỉ số đường huyết không ổn định trong nhiều năm. Hãy đưa ra các chẩn đoán phân
